Quyền lợi thai sản là vấn đề rất được nhiều gia đình trẻ quan tâm, và việc hiểu được quyền lợi của từng loại hình bảo hiểm giúp mẹ bầu tự tin hơn trong việc lựa chọn sản phẩm phù hợp.
1. Quyền lợi thai sản khi tham gia bảo hiểm y tế
Bảo hiểm y tế do nhà nước tổ chức và quản lý, người mua bảo hiểm y tế sẽ được chi trả một phần hoặc toàn bộ chi phí thăm khám, điều trị, phục hồi chức năng, … nếu không may xảy ra ốm đau, tai nạn cũng như khái thai định kỳ, sinh con.
Quyền lợi thai sản sẽ phụ thuộc vào việc mẹ bầu sinh con tại cơ sở y tế đúng tuyến hoặc trái tuyến, cụ thể:
1.1 Sinh con tại cơ sở y tế đúng tuyến
Mức chi trả của bảo hiểm y tế đối với chế độ thai sản phụ thuộc vào ký tự đầu tiên trên mã số thẻ bảo hiểm y tế, theo đó:
- Số 1: Mẹ bầu được nhận 100% chi phí thai sản trong pham vi chi trả của bảo hiểm y tế và không bị giới hạn tỷ lệ thanh toán.
- Số 2: Mẹ bầu vẫn nhận được mức chi trả 100% nhưng bị giới hạn tỷ lệ thanh toán một số thuốc, hóa chất, vật tư y tế và dịch vụ kỹ thuật. Trong trường hợp cần cấp cứu hoặc khi đang điều trị nội trú phải chuyển tuyến chuyên môn kỹ thuật thì mẹ bầu sẽ được chi trả chi phí vận chuyển.
- Số 3: Mẹ bầu được nhận mức chi trả 95% thuộc phạm vi chi trả của bảo hiểm y tế nhưng có giới hạn tỷ lệ thanh toán một số thuốc, hóa chất, vật tư y tế và dịch vụ kỹ thuật. Trong trường hợp mẹ bầu sinh con tại tuyến xã mà tổng chi phí đó thấp hơn 15% tháng lương cơ sở thì được nhận mức chi trả 100%.
- Số 4: Mẹ bầu nhận được mức chi trả 80% chi phí thai sản trong phạm vi chi trả của bảo hiểm y tế nhưng có giới hạn tỷ lệ thanh toán một số thuốc, hóa chất, vật tư y tế và dịch vụ kỹ thuật. Trường hợp sinh con tại tuyến xã, mẹ vẫn nhận được mức chi trả 100%.
- Số 5: Mẹ bầu nhận được mức chi trả quyền lợi cao nhất, 100% chi phí sinh con, kể cả chi phí ngoài phạm vi được hưởng BHYT, chi phí vận chuyển.
1.2 Sinh con tại cơ sở y tế trái tuyến
Trong trường hợp mẹ bầu sinh con trái tuyến, mức hưởng quyền lợi thai sản được tính dựa theo tỷ lệ như sau:
- 40% cho chi phí điều trị nội trú tại bệnh viện tuyến trung ương.
- 60% cho chi phí điều trị nội trú tại bện viện tuyến tỉnh.
- 100% tổng chi phí khi sinh con tại bệnh viện tuyến huyện.
Như vậy, để hưởng hưởng tối đa quyền lợi bải hiểm y tế, mẹ bầu nên làm đầy đủ thủ tục về việc chuyện viện đúng tuyến vì BHYT sẽ chi trả 100% những mục mà bảo hiểm y tế quy định.
2. Quyền lợi thai sản khi tham gia bảo hiểm xã hội
Bảo hiểm xã hội là loại hình bảo hiểm xã hội do Nhà nước tổ chức nhằm bảo đảm thay thế hoặc bù đắp một phần thu nhập của người lao động khi họ bị giảm hoặc mất thu nhập do ốm đau, thai sản, tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp, hết tuổi lao động hoặc chết, trên cơ sở đóng vào quỹ bảo hiểm xã hội.
Căn cứ vào Điều 3 Luật bảo hiểm xã hội 2014, bảo hiểm xã hội gồm 02 loại hình:
- Bảo hiểm xã hội bắt buộc: là loại hình bảo hiểm xã hội do Nhà nước tổ chức mà người lao động và người sử dụng lao động phải tham gia.
- Bảo hiểm xã hội tự nguyện: là loại hình bảo hiểm xã hội do Nhà nước tổ chức mà người tham gia được lựa chọn mức đóng, phương thức đóng phù hợp với thu nhập của mình và Nhà nước có chính sách hỗ trợ tiền đóng bảo hiểm xã hội để người tham gia hưởng chế độ hưu trí và tử tuất.
Trong đó, quyền lợi thai sản chỉ có ở loại hình bảo hiểm xã hội bắt buộc và đối tượng được hưởng chế độ thai sản khi sinh con bao gồm lao động nữ sinh con và lao động nam đang đóng bảo hiểm xã hội có vợ sinh con.
2.1 Điều kiện hưởng chế độ thai sản khi sinh con
Đối với lao động nữ:
– Phải đóng bảo hiểm xã hội từ đủ 06 tháng trở lên trong thời gian 12 tháng trước khi sinh con.
– Trong trường hợp mẹ bầu đã đóng bảo hiểm xã hội từ đủ 12 tháng trở lên mà khi mang thai phải nghỉ việc để dưỡng thai theo chỉ định của cơ sở y tế có thẩm quyền thì phải đóng bảo hiểm xã hội từ đủ 3 tháng trở lên trong thời gian 12 tháng trước khi sinh con.
– Mẹ bầu đã đáp ứng đủ các điều kiện trên nhưng nghỉ việc trước thời điểm sinh con thì vẫn được hưởng chế độ thai sản.
Đối với lao động nam:
– Điều kiện là đang đóng bảo hiểm xã hội và có vợ sinh con.
2.2 Hướng dẫn cách tính tiền thai sản khi sinh con
Mẹ bầu sẽ nhận được tiền theo từng giai đoạn sinh nở, cụ thể:
2.2.1 Tiền trợ cấp khi đi khám thai
– Trong thời gian mang thai, lao động nữ được nghỉ việc để đi khám thai 05 lần, mỗi lần 01 ngày. Trường hợp ở xa cơ sở y tế hoặc mẹ bầu có bệnh lý hay thai không bình thường thì được nghỉ 02 ngày mỗi lần khám thai.
– Sẽ nhận được mức hưởng tiền nghỉ cho mỗi lần khám thai.
Vậy tiền thai sản khi khám thai được tính như thế nào?
Tiền thai sản = Số ngày nghỉ x (100% mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH của 06 tháng trước khi nghỉ khám thai/24)
Ví dụ, nếu bình quân tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội của bạn là 12 triệu, thì tiền thai sản bạn sẽ nhận được cho mỗi ngày đi khám thai là:
Tiền thai sản của bạn = 1 ngày x (12,000,000/24) = 500,000 đồng
Như vậy bạn sẽ nhận được 500,000 đồng cho mỗi ngày nghỉ đi khám thai.
2.2.2 Tiền trợ cấp một lần khi sinh con
Mẹ bầu khi sinh con sẽ được nhận trợ cấp một lần cho mỗi con bằng 02 lần mức lương cở sở. Trong trường hợp sinh con nhưng chỉ có ba tham gia bảo hiểm xã hội thì người ba được trợ cấp một lần bằng 02 lần múc lương cở sở tại tháng sinh con cho mỗi con.
Tại Nghị định 24/2023/NĐ-CP thì mức lương cơ sở hiện nay là 1,800,000 đồng, như vậy tiền trợ cấp một lần sinh con là:
Mức trợ cấp = 1,800,000 đồng x 2 = 3,600,000.
2.2.3 Tiền thai sản trong thời gian sinh con
Me bầu được nghỉ việc hưởng chế độ thai sản trước và sau khi sinh con là 06 tháng. Trong trường hợp sinh đôi trở lên thì tính từ con thứ hai trở đi, cứ mỗi con, người mẹ được nghỉ thêm 01 tháng.
Lưu ý rằng thời gian nghỉ hưởng chế độ thai sản trước khi sinh tối đa không quá 02 tháng.
Mức hưởng chế độ thai sản trong thời gian sinh con được tính bằng 100% mức bình quân tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội của 6 tháng trước khi nghỉ việc sinh con..
Ví dụ, mức bình quân tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội của 6 tháng trước khi nghỉ việc sinh con là 12,000,000 đồng. Bạn sẽ nhận được mức trợ cấp là:
Tiền hưởng chế độ thai sản = 12,000,000 x 6 = 72,000,000 đồng
Mẹ bầu ngay sau thời gian hưởng chế độ thai sản, trong khoảng 30 ngày đầu làm việc mà sức khỏe chưa phục hồi thì được nghỉ dưỡng sức từ 5 đến 10 ngày, được quy định cũ thể như sau:
- Tối đa 10 ngày đối với người mẹ đã sinh một lần từ hai con trở lên
- Tối đa 7 ngày đối với người mẹ sinh con phải phẫu thuật
- Tối đa 5 ngày đối với các trường hợp khác.
Tiền dưỡng sức sau sinh một ngày bằng 30% mức lương cơ sở với công thức sauL
Tiền dưỡng sức sau sinh = số ngày nghỉ dưỡng sức x 30% x 1,800,000.
Ví dụ bạn sinh con phải phẫu thuật, bạn được nghỉ dưỡng sức 7 ngày, như vậy số tiền bạn nhận được là:
Tiền dưỡng sức sau sinh của bạn = 7 x 30% x 1,800,000 = 3,780,000 đồng.